ความหลากชนิด และความชุกชุมของหอยทากบก ในเขตวนอุทยานน้ำตกห้วยเลา อำเภอภูหลวง จังหวัดเลย
คำสำคัญ:
หอยทากบก, ความหลากชนิด, ความชุกชุม, วนอุทยานน้ำตกห้วยเลาบทคัดย่อ
วัตถุประสงค์และที่มา : หอยทากบกเป็นสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังที่มีความสำคัญต่อระบบนิเวศบนบกและมีบทบาทในการเป็นผู้ย่อยสลายสารอินทรีย์ในระบบนิเวศ มักอาศัยอยู่ในพื้นที่ป่าชื้นสูง การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความหลากชนิดและความชุกชุมของหอยทากบก ในเขตพื้นที่ป่าเบญจพรรณ และป่าไผ่ เขตวนอุทยานน้ำตกห้วยเลา อำเภอภูหลวง จังหวัดเลย
วิธีดําเนินการวิจัย : เลือกพื้นที่ตีแปลงให้ครอบคลุมถิ่นที่อยู่อาศัยในเขตป่าเบญจพรรณ และป่าไผ่ จำนวน 4 สถานี (HLA, HLB, HLC และ HLD) ตีแปลงสำรวจขนาด 20 x 20 เมตร สถานีละ 3 แปลง รวมทั้งหมด 12 แปลง ในช่วงเดือนธันวาคม 2564 ถึงเดือนกุมภาพันธ์ 2565 ใช้ผู้เก็บตัวอย่าง 4 คน เก็บตัวอย่างเป็นเวลา 30 นาที
ผลการวิจัย : พบหอยทากบก 1,652 ตัวอย่าง 21 สกุล 25 ชนิด โดยที่หอยทากสยาม (Sarika siamensis) มีจำนวนประชากรและความชุกชุมสูงที่สุด ค่าดัชนีความหลากหลาย มีค่าเท่ากับ 2.234 ค่าความหลากหลายสูงสุด มีค่าเท่ากับ 3.219 ดัชนีการกระจายตัวอย่างสม่ำเสมอ มีค่าเท่ากับ 0.694 ค่าดัชนีจำนวนของชนิดที่มีประสิทธิภาพที่บ่งบอกถึงชนิดของหอยทากบกที่สามารถปรับตัวเข้ากับสิ่งแวดล้อมได้ดี มีค่าเท่ากับ 9.336 และค่าสัมประสิทธิ์ความคล้ายคลึงสูงที่สุด ได้แก่ แปลงสำรวจ HLB01 กับ HLD02 มีค่าเท่ากับ 0.909 และ HLA01 กับ HLA02 มีค่าเท่ากับ 0.833
สรุปผลการวิจัย : พื้นที่ป่าเบญจพรรณ และป่าไผ่ ในเขตวนอุทยานน้ำตกห้วยเลา มีค่าดัชนีความหลากหลายของหอยทากบก เท่ากับ 2.234 อยู่ในเกณฑ์สูง เมื่อเทียบกับค่าความหลากหลายสูงสุด ที่มีค่าเท่ากับ 3.219 หอยทากบกแต่ละชนิดมีความสม่ำเสมอในการแพร่กระจายจำนวนตัวอยู่ในเกณฑ์สูง มีหอยทากบกจำนวน 9 ชนิดที่ปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมได้ดี และหอยทากสยาม (Sarika siamensis) ประสบความสำเร็จสูงสุดในการดำรงชีวิตในพื้นที่นี้
References
Altaf, J., Qureshi, N. A. & Siddiqui, M. J. I. (2017). Terrestrial Snails as Bioindicators of Environmental Degradation. Journal of Biodiversity and Environmental Sciences, 10(1), 253-264.
Blandford, W. T. & Godwin-Austen, H. H. (1908). The Fauna of British India, Ceylon and Burma. London, UK: Taylon and Francis.
Buahongsang, J. & Tanmuangpak, K. (2022). Species Diversity and Abundance of Land Snail in Integrated Agricultural Areas at Mueang Loei District, Loei Province. Khon Kaen Agriculture Journal, 50(1), 76-87.(in Thai)
Comay, O., Yehuda, O. B., Schwartz-Tzachor, R., Benyamini, D., Pe'er, I., Ktalav, I., & Pe'er, G. (2021). Environmental Controls on Butterfly Occurrence and Species Richness in Israel: The Importance of Temperature Over Rainfall. Ecology and Evolution, 11, 12035-12050. https://doi.org/10.1002/ece3.7969
Foon, J. K., Clements, G. R. & Liew, T-S. (2017). Diversity and Biogeography of Land Snails (Mollusca, Gastropoda) in The Limestone Hills of Perak, Peninsular Malaysia. ZooKeys, 682, 1-94. https://doi.org/10.3897/zookeys.682.12999
Foon, J. K. & Liew, T-S. (2017). A Review of the Land Snail Genus Alycaeus (Gastropoda, Alycaeidae) in Peninsular Malaysia. ZooKeys, 692, 1-81. https://doi.org/10.3897/zookeys.692.14706
Hubalek, Z. (2000). Measures of Species Diversity in Ecology: An Evaluation. Folia Zoologica. 49(4), 241–260.
Jirapatrasilp, P., Páll-Gergely, B., Sutcharit, C. & Tongkerd, P. (2021). The Operculate Micro Land Snail Genus Dicharax Kobelt & Möllendorff, 1900 (Caenogastropoda, Alycaeidae) in Thailand, with Description of New Species. Zoosystematics and Evolution, 97(1), 1–20. https://doi.org/10.3897/zse.97.59143
Jirapatrasilp, P., Sutcharit, C. & Panha, S. (2022). Annotated Checklist of the Operculated Land Snails from Thailand (Mollusca, Gastropoda, Caenogastropoda): The Family Pupinidae, with Descriptions of Several New Species and Subspecies, and Notes on Classification of Pupina Vignard, 1829 and Pupinella Gray, 1850 from Mainland Southeast Asia. ZooKeys, 1119, 1–115. https://doi: 10.3897/zookeys.1119.85400
Jumlong, P., Tumpeesuwan, C. & Tumpeesuwan, S. (2013). Species Diversity and Abundance of Land Snails in Sandstone and Volcanic Hills in Surin Province. Burapha Science Journal, 18(1), 67-81. (in Thai)
Kaewsawang, A., Suwanna, P. & Tanmuangpak, K. (2022). The Study of Relationship Between Soil pH and Species Diversity of Land Snail at Boriboon Sub-District, Si Chomphu District, Khon Kaen Province. In Proceeding of the 4th National Conference in Science, Technology and Innovation. (pp. 73-83). Thailand: Faculty of Science and Technology, Loei Rajabhat University, Loei Province. (in Thai)
Krebs, C. J. (1999). Ecological Methodology. 2nd Edition. Addison Wesley Longman Inc, California, USA.
Nabhitabhata, J., Nabhitabhata, J., Nateewathana, A., Sukhsangchan, C., Vidithayanon, C., Duangdee, T.,Chalermwat, K., Sanpanich, K., Tantichodok, P., Bussarawit, S., Nugranad, J., Patamakanthin, J.,Horpet, P., Vongpanich, V., Kovitvadhi, U., Krailas, D., Chitramvong, Y., Nagachinta, A., Jivaluk, J.,Panha, S., Sutcharit, C., Dumrongrotwattana, P., Tumpeesuwan, C., Tumpeesuwan, S., Boon-ngam, P.& Chaijirawong, R. (2009). Mollusca Fauna in Thailand. Bangkok, Thailand: Integrated Promotion Technology Co., Ltd.
Nica, D. V., Bura, M., Gergen, I., Harmanescu, M. & Bordean, D-M. (2015). Bioaccumulative and Conchological Assessment of Heavy Metal Transfer in a Soil-Plant-Snail Food Chain. Chemistry Central Journal, 6(55), 1-15. https://doi:10.1186/1752-153X-6-55
Meksuwan, P., Phongsuwan, S. & Dumrongrojwattana, P. (2020). Species and Distribution of Land Snails in Phuket and Adjacent Islands. Burapha Science Journal, 25(1), 246-255. (in Thai)
Odum, E. P. (1971). Fundamental of Ecology. 2nd Edition. London, UK: W. B. Sauders Comp.
Oke, O. C. & Alohan, F. I. (2006). The Land Snail Diversity in a Square Kilometre of Tropical Rainforest in Okomu National Park, Edo State, Nigeria. African Scientist. 7(3), 135-142.
Páll-gergely, B. & Grego, J. (2020). Kontschania tetragyra n. gen. & sp. from Laos (Gastropoda: Cyclophoroidea: Diplommatinidae). Journal of Conchology, 43(5), 461-465.
Panha, S. & Burch, J. B. (2005). An Introduction to the Microsnails of Thailand. Malacological Review. 37/38, 1-155.
Pettingill, O. S. (1950). A Laboratory and Field Manual of Ornithology. Minnesota, USA: Burgress Publishing.
Pettingill, O.S. (1969). A Laboratory and Field Manual of Ornithology. United States: Buress Publishing Company.
Pielou, E. C. (1975). Ecological Diversity. New York, USA: Willey & Sons.
Sasang, C., Tumpeesuwan, C. & Tumpeesuwan, S. (2018). Species Diversity of Land Snails in Some Small Forest Patches in Si Sa Ket Province. Journal of Science and Technology Mahasarakham University, 37(1), 85-97. (in Thai)
Schilthuizen, M. & Rutjes, H. A. (2001). Land Snail Diversity in a Square Kilometre of Tropical Rainforest in Sabah,Malaysian Borneo. Journal of Molluscan Studies, 67, 417-423.
Schilthuizen, M., Chai, H-N., Kimsin, T. E. & Vermeulen, J. J. (2003). Abundance and Diversity of Land snails (Mollusca: Gastropoda) on Limestone Hills in Borneo. The Raffles Bulletin of Zoology, 51(1), 35-42.
Tanmuangpak, K. (2010). Diversity of Butterflies at Huay-Lao Waterfall Forest Park, Phu-Loung District, Loei Province. Trends Research in Science and Technology, 2(1), 63-69. (in Thai)
Tumpeesuwan, C. & Tumpeesuwan, S. (2010a). Diversity and Abundance of Land Snails in Phu Thok Noi, Nong Kai Province. Journal of Science and Technology Mahasarakham University, 29(3), 298-307. (in Thai)
Tumpeesuwan, C. & Tumpeesuwan, S. (2010b). Species Diversity and Abundance of Land Snails in Limestone and Sandstone Hills in Nong Bua Lamphu Province. Science Burapha Journal, 15(2), 10-19. (in Thai)
Winter, A. J. De. & Gittenberger, E. (1998). The Land Snail Fauna of a Square Kilometer Patch of Rainforest in Southwestern Cameroon: High Species Richness, Low Abundance and Seasonal Fluctuations. Malacologia, 40(1-2), 231-250.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2024 คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Burapha Science Journal is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) licence, unless otherwise stated. Please read our Policies page for more information
