พัฒนาการของคัพภะปูขาว (Scylla paramamosain) ที่เลี้ยงในโรงผลิตแม่ปูทะเลระบบน้ำหมุนเวียน
คำสำคัญ:
ชีววิทยาของปูทะเล , การเพาะเลี้ยงปูทะเล , ครัสเตเซียน , ชีววิทยาการสืบพันธุ์บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์และที่มา : ปูขาว (Scylla paramamosain) เป็นสัตว์น้ำที่มีศักยภาพทางเศรษฐกิจของประเทศไทย ขณะที่ความสำเร็จในการเพาะพันธุ์ปูทะเลยังมีน้อย ปัญหาหลักในการเพาะเลี้ยงคือ การขาดแคลนแม่พันธุ์ปูไข่นอกกระดองและแม่พันธุ์มีประสิทธิภาพการสืบพันธุ์ต่ำ การศึกษาในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพัฒนาการของคัพภะ เส้นผ่านศูนย์กลางและปริมาตรไข่นอกกระดองของปูขาว ที่กระตุ้นในโรงผลิตแม่พันธุ์ปูทะเลในระบบน้ำหมุนเวียน ของมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี เพื่อเป็นส่วนหนึ่งของการพัฒนาการเพาะพันธุ์ปูทะเลในอนาคต
วิธีดำเนินการวิจัย : เลี้ยงแม่ปูขาวที่มีไข่ระยะ 3-4 (Stage III - IV) ที่รวบรวมจากธรรมชาติและบ่อเลี้ยงแบบกึ่งธรรมชาติในระบบน้ำหมุนเวียนให้ปล่อยไข่นอกกระดอง เก็บตัวอย่างไข่ปูนอกกระดองทุกวัน เพื่อศึกษาพัฒนาการ ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางและปริมาตรไข่ภายใต้กล้องจุลทรรศน์ โดยศึกษาจากแม่ปูไข่นอกกระดองจำนวน 93 ตัว ในช่วงเวลาการทดลอง 14 เดือน (เดือนมกราคม พ.ศ. 2566 - เดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ.2567) เปรียบเทียบขนาดของไข่ในวันที่ 1-11ในช่วงพัฒนาการของไข่ ด้วยการวิเคราะห์ความแปรปรวนแบบทางเดียว (One-way ANOVA) และ DMRT รวมทั้งศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรขนาดของไข่กับระยะเวลาที่ใช้ในการพัฒนาของไข่ โดยใช้สมการถดถอยเชิงเส้นอย่างง่าย (Simple linear regression)
ผลการวิจัย : ระยะพัฒนาการของไข่นอกกระดองของปูขาวประกอบด้วย ระยะคลีเวจ ระยะบลาสตูลา ระยะแกสตูลา ระยะเกิดจุดตาและเม็ดสี ระยะการสร้างส่วนอกและลำตัว และระยะการเต้นของหัวใจ-ก่อนฟักไข่ ตามลำดับ เซลล์ไข่ปูใช้เวลาในการพัฒนาตั้งแต่วันแรกที่มีไข่นอกกระดองจนกระทั่งฟักเป็นซูเอียจะอยู่ในช่วง 9-11 วัน ที่ความเค็มของน้ำ 32-35 ppt และอุณหภูมิ 27-30 ºC โดยมีเส้นผ่านศูนย์กลางและปริมาตรไข่เฉลี่ยวันแรกเท่ากับ 348.71±15.85 ไมโครเมตร และ 21.51± 3.04 ×106 ลูกบาศก์ไมโครเมตร ตามลำดับ เส้นผ่านศูนย์กลางของไข่เฉลี่ยและปริมาตรไข่เฉลี่ยในวันที่ 8 (ก่อนฟักเป็นซูเอีย) เท่ากับ 412.38±19.10 ไมโครเมตร และ 35.97±5.12×106 ลูกบาศก์ไมโครเมตร ตามลำดับ เส้นผ่านศูนย์กลาง (ไมโครเมตร) และปริมาตร (ลูกบาศก์ไมโครเมตร) ของไข่นอกกระดอง สามารถอธิบายโดยระยะเวลาในการพัฒนาของไข่ (วัน) ได้อย่างมีนัยสำคัญยิ่ง (p<0.01) โดยสมการการถดถอยเชิงเส้นอย่างง่าย มีค่าสัมประสิทธิ์ในการตัดสินใจเท่ากับ 68.83% และ 68.28% ตามลำดับ พบการฟักตัวของไข่ในวันที่ 9 โดยไข่มีสีเทาหรือสีดำ และเส้นผ่านศูนย์กลางของไข่เท่ากับ 425.58±17.69 ไมโครเมตร หรือมีปริมาตรของไข่เท่ากับ 39.55±5.08×106 ลูกบาศก์ไมโครเมตร
สรุปผลการวิจัย : ปูขาว (S. paramamosain) มีระยะในการพัฒนาของไข่นอกกระดอง 6 ระยะ เส้นผ่านศูนย์กลางและปริมาตรของไข่ปูจะเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญตามระยะในการพัฒนา เส้นผ่านศูนย์กลางไข่เฉลี่ยอยู่ในช่วง 348.71- 437.16 ไมโครเมตร เส้นผ่านศูนย์กลางของไข่ก่อนฟักเป็นระยะซูเอีย เท่ากับ 412.38±19.10 ไมโครเมตร ขนาดของไข่ (เส้นผ่านศูนย์กลางและปริมาตร) สามารถอธิบายโดยใช้ระยะเวลาในการพัฒนา(วัน) โดยค่าสัมประสิทธิ์ในการตัดสินใจประมาณ 68 %
References
Ates, M. C. D., Quinitio, G. F., Quinitio, E. T., & Sanares, R. C. (2012). Comparative study on the embryonic development of three mud crabs Scylla spp. Aquaculture Research, 43(2), 215-225.
Davis, J. A., Churchill, G. J., Hecht, T., & Sorgeloos, P. (2004). Spawning characteristics of the South African mud crab Scylla serrata (Forskål) in captivity. Journal of the World Aquaculture Society, 35(2), 121-133.
Department of Fisheries. (2024). Statistics of sea crabs culture survey 2023. No. 6/2024. Fishery Statistics Group, Fisheries Development Policy and Planning Division, Department of Fisheries, Ministry of Agriculture and Cooperatives. (in Thai)
Ferdoushi, Z., Xiangguo, Z., & Hasan, M. (2010). Mud crab (Scylla sp.) marketing system in Bangladesh. Asian Journal of Food and Agro-Industry, 3(2), 248-265.
García-Guerrero, M., & Hendrickx, M. E. (2006). Embryology of decapod crustaceans III: Embryonic
development of Europanopeus canalensis Abele & Kim, 1989, and Panopeus chilensis H. Milne Edwards & Lucas, 1844 (Decapoda, Brachyurar, Panopeidae). Belgian Journal of Zoology, 136(2), 249-253.
Hamasaki, K. (2002). Effects of temperature on the survival, spawning and egg incubation period of overwintering mud crab broodstock, Scylla paramamosain (Brachyura: Portunidae). Aquaculture Science, 50(3), 301-308.
Hidir, A., Aaqillah-Amr, M. A., Mohd-Sabri, M., Mohd-Zaidi, I., Shahreza, M. S., Abualreesh, M. H., Peng, T. H., Ma, H., Waiho, K., Fazhan, H., Mukti, A. T., & Ikhwanuddin, M. (2022). Thermal tolerance of purple mud crab, Scylla tranquebarica (Fabricius, 1798), during egg incubation, larval rearing and juveniles’ production. Aquaculture Research, 53, 1481–1491.
Hill, B. J. (1994). Offshore spawning by the portunid crab Scylla serrata (Crustacea: Decapoda). Marine Biology, 120(3), 379-384.
Ikhwanuddin, M., Lan, S. S., Abdul Hamid, N., Fatihah Zakaria, S. N., Azrz, M. N., Abdullah, S. A., & Ambok- Bolong, A. M. (2015). The embryonic development of orange mud crab, Scylla olivacea (Herbst,1796) held in captivity. Iranian Journal of Fisheries Sciences, 14(4), 885-895.
Khan, M., & Weelden, C. V. (2017). Hatchery-based mud crab production at BFRI Paikgacha Station, Bangladesh. Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit. Bonn and Eschborn, Germany.
Kumnerdmanee, M., & Nudee, V. (2022). Effect of three types of feed on ovarian maturation in mud crabs (Scylla paramamosain Estampador, 1949). Technical Paper No.9/2022. Pak Phanang Basin Royal Fisheries Development Center, Coastal Aquaculture Research and Development Division, Department of Fisheries. (in Thai)
Landau, S., & Everitt, B. S. (2003). A Handbook of Statistical Analyses Using SPSS. New York: Chapman and Hall/CRC.
Li, J., Qiu, W., Hao, H., Chen, F., & Wang, K. J. (2022). Morphology of the complete embryonic and larval development of commercially important mud crab Scylla paramamosain. Aquaculture Research, 53, 2298– 2316.
Noorbaiduri, S., Abol-Munafi, A. B., & Ikhwanuddin, M. (2014). Acrosome reaction stage of sperm from mud crab, Scylla olivacea (Herbst, 1796): mating in wild and in captivity. Journal of Fisheries and Aquatic Science, 9, 237-244.
Pinheiro, M. A. A., & Hattori, G. Y. (2003). Embryology of the mangrove crab Ucides cordatus (Brachyura: Ocypodidae). Journal of Crustacean Biology, 23(3), 729-737.
Samuel, N. J., & Soundarapandian, P. (2010). Embryology of commercially important portunid crab Scylla serrata (Forskal). Asian Journal of Biological Sciences, 1(1), 178-82.
Xu, L. K., Ma, K. Y., Zhang, F. Y., Wang, W., Ma, L. B., Jin, Z. W., & Liu, Z. Q. (2023). Observations on the embryonic development of the mud crab, Scylla paramamosain. Frontiers in Marine Science, 10, 1296509.
Zeng, C. (2007). Induced out of season spawning of the mud crab, Scylla paramamosain (Estampador) and effects of temperature on embryo development. Aquaculture Research, 38(14), 1478-1485.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2024 คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Burapha Science Journal is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) licence, unless otherwise stated. Please read our Policies page for more information
