องค์ประกอบสัตว์หน้าดินขนาดใหญ่ในบ่อเลี้ยงปลา อำเภอเสนา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
คำสำคัญ:
สัตว์หน้าดินขนาดใหญ่ , บ่อเลี้ยงปลา , จังหวัดพระนครศรีอยุธยาบทคัดย่อ
วัตถุประสงค์และที่มา : การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อทราบองค์ประกอบชนิดและความชุกชุมของสัตว์หน้าดินขนาดใหญ่บริเวณบ่อเลี้ยงปลาอำเภอเสนา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา สำหรับเป็นแนวทางนำมาใช้ปรับปรุงความอุดมสมบูรณ์ของบ่อเลี้ยงปลาในแง่เป็นแหล่งอาหารธรรมชาติสำหรับปลาในบ่อ
วิธีดำเนินการวิจัย : ทำการเก็บตัวอย่างสัตว์หน้าดิน คุณภาพน้ำและดินตะกอนในเดือนเมษายน 2566 เป็นตัวแทนฤดูแล้ง และเดือนกรกฎาคม 2566 เป็นตัวแทนฤดูฝน
ผลการวิจัย : พบสัตว์หน้าดินจำนวน 7 กลุ่มใหญ่ ได้แก่ ไส้เดือนน้ำ (oligochaetes) ปลิงน้ำจืด (hirudineans) หอยฝาเดียว (gastropods) หอยสองฝา (bivalves) ครัสเตเชียน (custaceans) ตัวอ่อนแมลง (insect larvae) และปลา (pices) สัตว์หน้าดินที่พบเป็นกลุ่มเด่น ได้แก่ ไส้เดือนน้ำ Branchiura sp., Brachiodilus sp., Tubifex sp. (วงศ์ Tubificidae) และ Dero sp. (วงศ์ Naididae) และหอยเจดีย์ปุ่มยอดแหลม Tarebia granifera (วงศ์ Thiaridae) ความชุกชุมของสัตว์หน้าดิน พบในช่วง 89-3,602 ตัวต่อตารางเมตร และมวลชีวภาพในช่วง 0.04-234.31 กรัมตัวต่อตารางเมตร ปัจจัยสิ่งแวดล้อมที่มีผลต่อความชุกชุมของสัตว์หน้าดินได้แก่ ความโปร่งแสงของน้ำ และความเป็นกรด-ด่างของน้ำ
สรุปผลการวิจัย : การพบสัตว์หน้าดินพวกไส้เดือนน้ำ Branchiura sp., Brachiodilus sp., Tubifex sp. และ Dero sp. และหอยเจดีย์ปุ่มยอดแหลม T. granifera เป็นกลุ่มเด่นแสดงถึงภาวะการสะสมของปริมาณสารอินทรีย์สูงในดินตะกอนพื้นบ่อเลี้ยงปลา การจัดการบ่อตามหลักวิชาการสามารถช่วยลดการสะสมปริมาณสารอินทรีย์สูงในดินตะกอนบริเวณพื้นบ่อจากการเติมปุ๋ยอินทรีย์ลงในบ่อเพื่อสร้างอาหารธรรมชาติจำพวกสัตว์หน้าดินสำหรับปลา งานวิจัยนี้เสนอแนวทางการใช้ประโยชน์จากดินตะกอนพื้นบ่อที่สอดคล้องกับการพัฒนาเศรษฐกิจตามแนวคิดการพัฒนาเศรษฐกิจชีวภาพ เศรษฐกิจหมุนเวียน และเศรษฐกิจสีเขียว (BCG Model)
References
Abu Hena, M.K., Hishamuddin O., & Misri K. (2006). Abundance and composition of benthic fauna in Penaeus monodon Fabricius culture pond in west coast of Peninsular Malaysia. Pakistan Journal of Marine Sciences, 15(2), 179-184.
Brandt, R.A.M. (1974). The non-marine aquatic Mollusca of Thailand. Archiv für Molluskenkunde, 105, 1-423.
Brinkhurst, R.O. (1971). A Guide for the Identification of British Aquatic Oligochaeta, 2nd ed. Toronto : Titus Wilson & Sons LTD.
Chakma, S., Rahman, M.M. , & Akter, M. (2015). Composition and Abundance of Benthic Macroinvertebrates in Freshwater Earthen Ponds of Noakhali District, Bangladesh. American Journal of Bioscience and Bioengineering, 3(5), 50-56.
Chinowat, T., To-orn, N., & Poondee, Y. (1982) Using benthic macrofauna as an index to evaluate the quality of water and sediment in water sources, Ayutthaya Province. Ayutthaya: Rajamangala University of Technology Suvarnabhumi. (in Thai)
Choirunnisa & Takarina, N.D. (2019). Community Structure of Macrozoobenthos at Blanakan Fish Pond, Subang, West Java, IOP Conf. Series: Earth and Environmental Science, 284 012027, 1-7.
Drozdz, D., Malinska, K., Mazurkiewicz, J., Kacprzak, M., Mrowiec, M., Szczypiór, A., Postawa, P. , & Stachowiak, T. (2020). Fish pond sediment from aquaculture production-Current practices and the potential for nutrient recovery : a Review. International Agrophysics, 34, 33-41.
Dwongsawas, M. (1988). Water quality criteria for the protection of freshwater aquatic organisms, In Proceedings of 26th Kasetsart University Annual Conference: Natural Resources and Environment. (pp. 101-107). Bangkok: Kasetsart University. (in Thai)
Inland Fisheries Research and Development Center. (2011). Best Practices in Aquaculture (GAP). Bangkok: Department of Fisheries. (in Thai)
Jivalak, J., Nagachinta, A., & Piumtipmanus, M. (2007). Thai Economic Fresh-water Clam. Technical Paper No. 8/2007 Inland Fisheries Institute, Department of Fisheries, Ministry of Agriculture and Cooperatives. Department of Fisheries. (in Thai)
Makherana, F., Cuthbert, R.N., Dondofema, F., Wasserman, R.J., Chauke, G.M., Munyai, L.F., & Dalu, T. (2022). Distribution, drivers and population structure of the invasive alien snail Tarebia granifera in the Luvuvhu system, South Africa. River Research and Applications, 38(8), 1362-1373.
McCall, P.L. , & Fisher, J.B. (1980). Effects of Tubificid Oligochaetes on Physical and Chemical Properties of Lake Erie Sediments. In R. O. Brinkhurst & D.G. Cook (Eds.), Aquatic Oligochaete Biology. (pp 253-317). New York: Plenum Press.
Mermillod-Blondin, F., Gerino, M. Degrange, V., Lensi, R., Chasse, J., Rard, M. & Chitelliers, M.C. (2001). Testing the functional redundancy of Limnodrilus and Tubifex (Oligochaeta, Tubificidae) in hyporheic sediments: an experimental study in microcosms. Canadian Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 58, 1747-1759.
Nelson, D.W., & Sommers, L.E. (1982). Total Carbon, Organic Carbon and Organic Matter, pp. 539-579, In Page, A.L. (Ed.), Methods of Soil Analysis, Part 2: Agronomy Monographs 9. Madison, WI: ASA and SSSA.
Pichitkul, P., & Tabthipwon, P. (1996). Study on species composition and abundance of benthic fauna in fish pond preparation with different levels of dried pig manure. In 34. Kasetsart University annual conference. (pp 304-313). Bangkok: Kasetsart University. (in Thai)
Ragi, S., & Jaya, D.S. (2014). Distribution and Diversity of Oligochaetes in Selected Ponds of Thiruvananthapuram District, Kerala, South India. Advances in Ecology, 138360, 1-9.
Ratsak, C.H. , & Verkuijlen, J. (2006). Sludge reduction by predatory activity of aquatic oligochaetes in wastewater treatment plants: science or fiction? A review. Hydrobiologia, 564, 197–211.
Suwannarat, C. (1993). Soil fertility. Department of Soil Science. Bangkok: Faculty of Agriculture Kasetsart University. (in Thai)
To-orn, N. (2015). Benthic Macrofaunal Community Structure in the Pasak River, Ayutthaya Province. Ramkhamhaeng Research Journal of Sciences and Technology, 18(2), 13-28. (in Thai)
To-orn, N. (2018). Benthic Macrofauna as Indicator for Aquatic Environmental Quality: A Case Study of Cages Culture in the Noi River, Ayutthaya Province. Thai Science and Technology Journal, 26(8), 1365-1380. (in Thai)
To-orn, N. (2021). Effects of Aquatic Environmental Factors on Benthic Macrofauna: Case Study of Pasak River in The Urban Area of Ayutthaya Province. Srinakharinwirot University (Journal of Science and Technology),13(25), 26-38. (in Thai)
To-orn, N. (2022). Using Benthic Macrofauna as Biological Index for Water Resources Quality Assessment in Pasak River, Ayutthaya Province. Thai Science and Technology Journal, 30(3), 33-46. (in Thai)
To-orn, N. (2023). Distribution and abundance of aquatic oligochaetes in the aquaculture area in Sena District, Ayutthaya Province. Burapha Science Journal, 28(3), 1946-1963. (in Thai)
Weber, R.E. (1978). Respiration. In Mill, P.J. (Ed.), Physiology of Annelids. (pp. 369–392). London, New York, San Francisco: Academic Press
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2024 คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Burapha Science Journal is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) licence, unless otherwise stated. Please read our Policies page for more information
